Opinie retrospektywne i prospektywne
1) obliczenia retroprospektywne – obliczenia teoretyczne, mające na celu określenie stężenia alkoholu we krwi w chwili zdarzenia na podstawie wyników analiz prób krwi lub wydychanego powietrza
2) obliczenia prospektywne (prognostyczne) – obliczenia teoretyczne, mające na celu określenie stężenia alkoholu we krwi na podstawie danych dotyczących konsumpcji alkoholu w określonym czasie
Czym jest rachunek retrospektywny?
Rachunek retrospektywny to badanie, dzięki któremu ustalić można poziom alkoholu we krwi. Wykorzystuje się go do określenia stanu nietrzeźwości osoby w chwili wystąpienia wypadku lub przestępstwa. Pozwala on zatem na weryfikację (wykluczenie bądź uprawdopodobnienie) zeznań podejrzanego poprzez wyliczenie poziomu zawartości alkoholu w jego krwi w momencie popełnienia czynu.
Jak wykonuje się rachunek retrospektywny?
Obliczeń retrospektywnych dokonuje się na podstawie wyników chemicznej analizy krwi. Krew pobiera się kilkukrotnie, w precyzyjnie określonych odstępach czasu, a następnie – na podstawie wyników pobrań – wylicza się stężenie alkoholu w organizmie badanego w pewnym przedziale czasu po zdarzeniu.
Wnioskiem z przeprowadzenia takiego badania jest opinia o stopniu nietrzeźwości osoby w momencie wystąpienia zdarzenia.
Jakie dane osoby poddawanej badaniu są niezbędne do jego wykonania?
- masa ciała (w kg),
- wzrost (w cm)
- wiek,
- przedział czasowy spożywania alkoholu,
- ilość i rodzaj spożywanego alkoholu (piwo, wino, wódka),
- przyjmowanie posiłków i innych napojów w czasie spożycia alkoholu.
Obliczenia retrospektywne można prowadzić, pod warunkiem, że:
- stężenie alkoholu we krwi było wyższe niż 0,4‰,
- czas, który upłynął od zdarzenia do pobrania próby krwi nie był dłuższy niż 5 godzin (max. 7 godzin),
- w chwili zdarzenia badana osoba znajdowała się w fazie eliminowania alkoholu z organizmu,
- badana osoba nie spożywała alkoholu po zdarzeniu.
Niejednokrotnie oskarżony deklaruje spożycie alkoholu również po zdarzeniu – nie można wówczas przeprowadzić klasycznego rachunku retrospektywnego. Wykonuje się wówczas tzw. rachunek prospektywny (prognostyczny) o charakterze przybliżenia statystycznego. Obliczenia te pozwalają na określenie, czy możliwe jest spożycie alkoholu w ilości i jakości, a także czasie deklarowanym przez osobę oskarżoną.
Obliczenia prospektywne
Obliczeń prospektywnych dokonuje się celem określenia wielkości maksymalnego stężenia alkoholu, jakie może wystąpić we krwi po konsumpcji określonej ilości alkoholu. Wielkość ta jest wyznaczana na podstawie danych teoretycznych o spożytym alkoholu z wykorzystaniem wzoru Widmarka:
C = A/(W*r)
C – maksymalne stężenie alkoholu w (‰)
A – ilość czystego alkoholu wprowadzona do organizmu (g)
W – masa ciała (kg)
r – współczynnik rozmieszczenia alkoholu (0,6 dla kobiet, 0,7 dla mężczyzn)
Sytuacje, w których wykorzystuje się rachunek retro- i prospektywny
- Po wypadkach komunikacyjnych – zwłaszcza, jeśli podejrzany uciekł z miejsca wypadku bądź został schwytany albo zgłosił się dopiero po upływie pewnego czasu.
- W sprawach kryminalnych – np. dotyczących zbrodni.
- W przypadku śmiertelnego zatrucia alkoholem.
- Wyniki obliczeń mogą również stanowić dowód w sprawach karnych – szczególnie, jeśli towarzyszą im relacje świadków.
Opinie dotyczące wyliczenia stężenia alkoholu w organizmie osoby w momencie zdarzenia wykonywane są przez biegłego sądowego.
Kontakt z Instytutem Badań i Ekspertyz Sądowych w Krakowie
Kontakt
Instytut Badań i Ekspertyz Sądowych w Krakowie wydaje opinie dla:
– Sądów
– Prokuratur i Policji
– placówek służby zdrowia
– osób prywatnych
– kancelarii
Termin sporządzenia opinii nie przekracza 3 miesięcy.